Πετρινες άγκυρες



Ποιος άραγε θα πίστευε ότι η πέτρα με μια τρύπα στη μέση είναι άγκυρα 3000-4000 χρόνων!

Ίσως θα έμενε απαρατήρητη για πολλά χρόνια ή και αιώνες ακόμα, αν δεν τραβούσε την προσοχή μου ένα μικρό χταποδάκι που είχε κάνει την τρύπα της πέτρινης άγκυρας κρυψώνα του.




















Foto: Χρήστος Ευθυμίου

Θυμήθηκα ένα μικρό βιβλιαράκι που είχα διαβάσει πριν πολλά χρόνια με τίτλο “DER SCHIFFS-ANKER” (Η ΑΓΚΥΡΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ) με αναφορά σε άγκυρες όλων των τύπων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.


























Μερικές άγκυρες αυτού του τύπου όπως περιγράφονται στο παραπάνω βιβλίο, έχουν βρεθεί στην Μαύρη θάλασσα κοντά στην πόλη Sosopol και δύο στον κόλπο του Μαραθώνα. Τα λιγοστά κομμάτια αυτού του τύπου που βρέθηκαν έχουν μια περίεργη “σφαιρική” μορφή, έχουν βρεθεί όμως και παρόμοιες πέτρινες άγκυρες επίπεδες με μια τρύπα στη μέση προφανώς για να δένεται το σχοινί. Εκτός από την τρύπα στην μέση,εξωτερικά ήταν εντελώς ακατέργαστες. (Εικόνα: 1)












 
 


Εικόνα: 1


Θα ήταν πολύ δύσκολο να τις αναγνωρίσουμε σαν άγκυρες περιγράφει ο Α. Fioravanti, αν δεν υπήρχε η απόδειξη από ένα αγγείο το οποίο βρέθηκε στην Κύπρο και χρονολογείται από τον 8ο αιώνα Π.Χ.. Η ζωγραφιά στο αγγείο απεικονίζει έναν ψαρά την ώρα που είναι έτοιμος να ρίξει μια πέτρινη άγκυρα στο νερό. Οι αρχαιολόγοι είναι διχασμένοι ως προς την χρονολογία χρήσης αυτού του τύπου άγκυρας, κάποιοι υποστηρίζουν ότι χρησιμοποιήθηκαν το 3000 Π.Χ., κάποιοι άλλοι τις τοποθετούν περίπου στον 8ο αιώνα Π.Χ., στηρίζομενοι στην μοναδική απόδειξη στο αγγείο που βρέθηκε στην Κύπρο.

Ακόμα μια αναφορά ενός Γερμανού που βρήκα στο διαδίκτυο αναφέρει σε μια παράγραφο του κειμένου τα εξής:
 

In der Nähe dieses rätselhafen Nests findet sich auch ein Steinanker, wie er typisch für antike Schiffe ist. Ein brauchbares Bild ist mir leider nicht gelungen, es handelt sich aber um einen Steinklotz mit einer Bohrung für das Ankerseil.

Μετάφραση:
Κοντά σε αυτό το μυστηριώδες λιμάνι «φωλιά» υπάρχει επίσης μια πέτρινη άγκυρα, όπως είναι χαρακτηριστικό για τα αρχαία πλοία. Δυστυχώς η φωτογραφία που έβγαλα δεν πέτυχε, αλλά ήταν ένα μπλοκ πέτρας με μια τρύπα στο κέντρο για δένεται το σχοινί της άγκυρας.


Η Σωζόπολη είναι η παλαιότερη πόλη στην Βουλγαρική Ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Η πρώτη εγκατάσταση στα μέρη αυτά χρονολογείται τουλάχιστον από το πρώτο ήμισυ του 6ου π.Χ. αιώνα, αφού την Απολλωνία (όπως ήταν η αρχική της ονομασία) ίδρυσαν Μιλήσιοι με επικεφαλής τον Αναξίμανδρο (611-547 π.Χ., περίπου). Οι υποθαλάσσιες έρευνες στην περιοχή του λιμανιού έφεραν στο φως απομεινάρια κατοικιών, κεραμικά πήλινα σκεύη, λίθινα και ξύλινα εργαλεία από την εποχή του χαλκού.

Η πόλη αναπτύχθηκε ως εμπορικό και ναυτικό κέντρο. Διατηρούσε στενές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις με μεγάλες πόλεις της Ελλάδας - Μίλητος, Αθήνα, Κόρινθος, Ποντική Ηρακλεία και τα νησιά Ρόδος, Χίος, Λέσβος, κ.α. Η εμπορική της επίδραση στις Θρακικές περιοχές βασιζόταν σε μια συνθήκη με τους ηγέτες του Οδρισσιανού βασιλείου από τον 5ο αιώνα π.Χ.

Εντυπωσιακή κατεργασμένη άγκυρα με μορφή τριγωνικής πυραμίδας (εικόνα: 2), βρέθηκε στον Πειραιά και είναι άγνωστο σε ποια χρονική περίοδο χρησιμοποιήθηκε ο συγκεκριμένος τύπος άγκυρας.












 Εικόνα: 2


Άγκυρες από την Μινωική εποχή (εικόνα: 3) βρέθηκαν σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο, Κύπρο, Κρήτη, Μάλτα κι’ αλλού. Εκτός από την τρύπα ήταν εντελώς ακατέργαστες με βάρος από 80 έως 200 kg, σπάνια όμως έως και 500 kg. Χρησιμοποιήθηκαν από το 2000-400 Π.Χ.

Οι άγκυρες με δυο τρύπες (εικόνα: 3) προέρχονται αποδεδειγμένα από τους Φοίνικες, αρχαίος λαός που έζησε από το 2500 π.Χ στο σημερινό Λίβανο.

 



































Εικόνα: 3


Μια επίσης εντυπωσιακή άγκυρα (Εικόνα: 4) της ανατολικής Μεσογείου. Ερωτήματα δημιουργεί το γεγονός ότι σε κάποια σημεία της ανατολικής Μεσογείου χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα από παράκτιους ψαράδες.

Είναι αποδεδειγμένο ότι άγκυρες αυτού του τύπου χρησιμοποιήθηκαν το 500-400 π.Χ., εκείνο όμως που δεν γνωρίζουμε είναι, αν υπήρξε συνέχεια της χρήσης αυτής της άγκυρας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ή έχει ανακαλυφθεί ξανά σε νεότερη εποχή.






















 

 Εικόνα: 4


 Μια γενική εικόνα με όλα τα σχήματα αγκυρών και την χρονολογία που χρησιμοποιήθηκαν. (Εικόνα: 5)


 



















 Εικόνα: 5


Ο τίτλος στη μέση της εικόνας σημαίνει: Η ιστορία της πέτρινης άγκυρας και της σύνθεσης πέτρας/ξύλου-άγκυρας



Από τα στοιχεία του βιβλίου προκύπτει ότι, αυτού του τύπου οι άγκυρες χρησιμοποιήθηκαν περίπου τον 10 αιώνα προ Χριστού!! ικόνα: 6)




 





















Εικόνα: 6


Χρήστος Ευθυμίου


0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου